Sociaal emotioneel leren


Sociaal emotioneel leren (SEL)

Wat is sociaal emotioneel leren?
Leer je omgaan met jezelf en met de andere. Kinderen die hun eigen emoties begrijpen en zich kunnen inleven in de emoties van andere. Deze kinderen zullen minder snel geneigd zijn de andere te kwetsen of pijn te doen. Wanneer kinderen leren conflicten op te lossen en hun eigen gedrag te reflecteren, kunnen zij beter omgaan met de andere en kunnen zij beter relaties onderhouden. 

Sociale competenties
  • Het besef/inleven in de andere
  • omgaan met de andere/ relaties hanteren
Het besef van de andere: Dat je de ander bekijkt, leest en nagaat wat de ander uitdrukt. De kleine dingen die je ziet bij de ander. bv. de ander trekt een mondhoek naar beneden, trekt wenkbrauw op. Zijn non verbale uitdrukking lezen. Hij wil dat ik op afstand blijf, hij is het niet eens met mij,...  

Het komt erop aan om de ander zijn lichaamstaal te leren lezen. Kun je denken, voelen wat de ander voelt en denkt? Als je dat weet kan je u dan aansluiten bij die ander? Je gedrag aanpassen naar de ander? 

Hoe ga ik om met relaties naar andere toe op sociaal vlak? 
- bv. Hoe vraag ik dat ik mag meespelen?
- Hoe vraag ik dat ik een stift mag lenen?
- Hoe ga ik om met feedback?
- Hoe geef ik feedback?
- Hoe geef je een compliment?
- Hoe ga je om met een compliment?

Het besef hebben van de ander en hoe omgaan met de ander is een belangrijk onderdeel in SEL.

Emotionele competenties
  • zelfbesef
  • gevoel dat je hebt
Voelen wat je lichaam je zegt. Kinderen leren dat gevoel benoemen en herkennen.
bv. warmte, koud, hoofpijn, buikpijn,... De kinderen leren er een emotie op te plakken op dat gevoel. 
Hoe omgaan met die emotie? 
Welke emotie voel je? bv. boos, verdriet, angst, trots,...
Emotionele is kortweg het herkennen, voelen, benoemen en omgaan van emoties. 

Morele competentie
  • keuze maken
Elke dag maak je contact met de ander. Elke dag neem je een keuze. Zijn de genomen keuzes goed voor jezelf? of voor de ander? of voor allebei? De keuze die je maakt wijzen naar de waarden en normen. Die waarden en normen nemen kinderen mee vanuit thuis naar de klas. 
Als leerkracht is het belangrijk om de genomen keuze van de kinderen te begrijpen. Door vragen te stellen aan de kinderen kom je meer te weten en kan je het beter begrijpen.
- Waarom doe jij wat je deed?
- Waarom maak jij die keuze?

Sociaal emotioneel leren stimuleren
- Wat je ziet bij een kind gaan bevestigen. 
- Herkennen van de emotie bij het kind
- Benoemen van de emotie bij het kind
- Aftoetsen van de emotie bij het kind
bv. Ik zie dat je verdrietig bent, klopt dit?
Wil je er meer over vertellen?

Door goede vragen te stellen door wat je ziet bij de kinderen, bevestiging te vragen bij de kinderen en te luisteren naar hen, stimuleer je het sociaal emotioneel leren en te begrijpen. Volg je gevoel en je intuïtie bij een gesprek met kinderen.

Hier een Engelstalige video die het belang van sociaal emotioneel leren uitlegt.


Video van Kees van Overveld die sociaal emotioneel leren uitlegt.

Sociaal emotioneel filmpje op kindermaat

Les over gelukkig zijn