Kindertekeningen lezen en begrijpen

 7 dingen, die je moet weten als je kindertekeningen wilt begrijpen

                                                

1. Communicatiemiddel

In tekeningen geven kinderen uiting aan hun emoties, ervaringen en hun zelfbeeld. Het stelt ze in staat dingen te verwerken en een plek te geven. Te oefenen met nieuwe situaties. Kortom de beeldentaal van tekeningen stelt jou in staat een kind veel beter te begrijpen.

2. Hoe analyseer je een tekening?

Het analyseren van een tekening vraagt aandacht en respect. Het is niet iets wat je 'zomaar even' doet. Je hebt gedegen kennis nodig van verschillende onderdelen, die bij de analyse van toepassing zijn. Om een tekening op een respectvolle en gedegen manier te lezen & begrijpen.

5-stappenplan  Stappenplan KWAST 

*Stap 1 Ken jezelf Zoals een kind zichzelf laat zien in een tekening, neem jij ook jezelf mee bij het analyseren van een tekening. Daarom is het superbelangrijk dat je weet met wat voor bril je kijkt om te voorkomen dat je dingen van jezelf op het kind projecteert. 

*Stap 2 Wat zie je Bij 'wat zie je' gaat het over de basiskennis over de ontwikkelingsfasen, de do's & dont's van het lezen en begrijpen van een tekening. Pas wanneer je weet wat gebruikelijk is, zie je wat anders is. 

*Stap 3 Analyse Dit onderdeel omvat onderdelen zoals het lijngebruik, plaatsing op het blad, vormen, grootte, dynamiek, perspectief en dergelijke. Deze zijn vooral prettig voor mensen die cognitief zijn ingesteld en bieden een duidelijk houvast. 

*Stap 4 Symboliek In iedere tekening is veel symboliek te vinden. Bij dit onderdeel kijk je naar de symbolische waarde van figuren, dieren, cijfers, kleuren en voorwerpen. 

*Stap 5 Totaal In het totaal voeg je alle onderdelen samen met de eventuele kennis, die je hebt over een kind. Je komt zo tot een totale lezing.

3. Moet je altijd een tekening lezen? 

Nee, zeker niet. 

Kinderen tekenen in eerste plaats voor hun plezier en ontspanning. Niet iedere tekening hoeft uitgebreid geanalyseerd te worden. 

Wanneer je echter meer wilt weten van een kind, omdat je;

- je zorgen hebt over zijn gedrag 

- wilt weten hoe hij zichzelf en zijn omgeving ervaart 

- wilt weten wat hem bezighoudt 

- hem beter wilt leren kennen 

- wilt weten hoe hij zich voelt in de klas 

- meer wilt weten over zijn gezinssituatie en hoe hij deze ervaart dan zijn tekeningen een heel waardevol en bruikbaar hulpmiddel. Bijna alle kinderen tekenen en het kan overal. Dit is kennis waar je de rest van je leven plezier van hebt en de kinderen met wie jij bent ook!

4. Zin & onzin

ZIN: het lezen van een tekening bestaat altijd uit meerdere componenten. Je kunt niet van 1 ding uitgaan. 

ZIN: een tekening is een momentopname. Verzamel en lees tekeningen van 1 kind over een langere periode voor een zo compleet mogelijk beeld.

 

ONZIN: de kleur zwart in een tekening betekent dat een kind depressief is. Niet dus. Kleuren geven een indicatie van hoe het kind zich op dat moment voelt, dat kan ook opstandig, assertief zijn. Behoefte hebben aan autonomie. Zwart heeft meerdere betekenissen. Dat geldt overigens voor alle kleuren.

ONZIN: tekeningen van kinderen 0 tot 4 jaar geven geen informatie. Nee joh; deze tekeningen geven ons juist heel veel informatie over de ontwikkeling van een kind in meerdere opzichten. Belangrijk is dat je weet waar je naar kijkt. Dan herken je allerlei fasen, vormen, kleuren en symbolen. 

ZIN: kijk open naar een tekening en trek niet te snel conclusies. Houd goed in de gaten waar je zelf mee bezig bent en hoe jij je voelt. Een open mind is belangrijk!

 

ONZIN: alle kinderen vinden tekenen leuk. Nee, natuurlijk niet. Sommige kinderen spelen liever en vinden stil aan tafel zitten niet fijn. Dat kan betekenen dat er een probleem is met de fijne motoriek, maar dat hoeft zeker niet het geval te zijn. De persoonlijke voorkeur van een kind is hierbij belangrijk. De ontwikkeling van tekenen en spel vertoont veel overeenkomsten. Wanneer een kind geen van beiden doet, is het goed om dit in de gaten te houden

5. Kleuren 

Hoe kan het eigenlijk datje betekenis kunt geven aan een bepaalde kleur? 

Iedere kleur heeft zijn eigen specifieke trilling/frequentie. Hetzelfde geldt voor emoties. Bepaalde frequenties van kleuren en emoties 'matchen' met elkaar waardoor je betekenis aan een kleur kunt geven. De voorkeur, die een kind heeft voor kleuren zegt wat over de karaktereigenschappen en kracht van een kind. Heldere, krachtige kleuren bijvoorbeeld laten zien dat een kind levenslust en energie bezit.

6. Momentopname

Besef dat een tekening altijd een momentopname is van hoe het kind zich op dat moment voelt en wat het op dat moment ervaart. Raak dus niet meteen in paniek wanneer je in een tekening iets 'zorgelijks' ziet. Het hoeft niet meteen te betekenen dat het kind problemen heeft of zich ongelukkig voelt. 

Wanneer je over langere tijd, meerdere tekeningen van een kind bestudeert en bepaalde dingen steeds terug ziet komen, vraagt het jouw aandacht. Wat niet betekent dat je met 1 tekening niets kunt. Die ene tekening kan jou veel wijzer maken. Wees je bewust van een open mind. Trek niet meteen conclusies. Een tekening kun je als ingang voor een gesprek met een kind gebruiken. 

Daarbij zijn twee dingen heel belangrijk: 

- leg niet aan het kind uit wat hij getekend heeft. Daarmee zou je alle creatieve vrijheid wegvagen 

- stel OPEN vragen 

Vragen, die je kunt stellen of dingen die je kunt zeggen, zijn; 

- vertel eens; waar kijk ik naar? 

- ik vraag me af hoe die figuur zich voelt... 

- waar zou die naartoe gaan? 

- wat zou er gebeuren als dit een filmpje was?

7. Leeftijd

De ontwikkeling van kindertekeningen bestaat uit verschillende fasen. 

Wanneer je een tekening analyseert, is het van belang te kijken of de tekening leeftijdsadequaat is. Past de tekening bij een kind van deze leeftijd? Dit kan variëren; het ene kind van drie tekent gedetailleerder dan het andere. 

Het kan zijn dat je opvallende dingen tegenkomt. Zoals een kind dat negen is en een krastekening maakt. Of een kind dat al complete mensfiguren kan tekenen, maar nu opeens koppoters maakt. Een terugval in de ontwikkeling zie je vaak na een emotioneel indrukwekkende gebeurtenis zoals een verhuizing of de komst van een babybroertje. 

Het kind valt dan terug op de fase waarin het zich nog veilig en vertrouwd voelde om van daaruit weer op te bouwen. Dit kan een paar weken duren. Soms komt een kind er niet zelf uit dan is het fijn als er hulp komt. 

Wanneer een kind standaard gedetailleerder tekent dan zijn leeftijdsgenoten of juist minder, dan zegt dit iets over zijn ontwikkelingsniveau. 

Loopt het kind voor of juist achter en wat betekent dit voor zijn sociale ontwikkeling? 

Heeft hij voldoende aansluiting bij leeftijdsgenoten?

Krijgt hij genoeg uitdaging? 

Wordt een kind overvraagd? 

Belangrijke dingen waar jij rekening mee kunt houden naar aanleiding van een tekening. 

Kindertekeningen lezen